Datorren asteazkenean, apirilak 30, “Basques in Australia” erakusketaren aurkezpena izango da Urdulizko Kultur Etxean 18:00etan.
“Basques in Australia” erakusketa ibiltariak Australiako Diaspora hurbilduko digu. Erakusketak hainbat arlo jorratzen ditu. Azken finean, irudi bakoitzak historia komuna irudikatzen du eta, aldi berean, Australiara emigratu zuten gizon-emakumeak kentzen ditu. Bizitza baten zatiak. Ibilaldi bizi eta hunkigarria dozenaka argazkitan zehar.
Itzasontziz zihoazen, hilabete baino gehiago irauten zuten bidaietan. Gehienak Italiatik abiatzen diren Melbourne, Brisbane… eta handik North Queenslandera joaten ziren, batez ere Ingham eta Ayr-era. Gainera, 50eko hamarkadan hainbat “eragiketa” egin ziren, hala nola “Kanguro Operazioa”, “Emu Operazioa”, “Karry Operazioa” eta “Dorreak Operazioa”. Horrela izendatu ziren 1958tik 1960ra bitartean Euskal Herritik Australiara egindako bost irteera-eragiketa handienak.
Australia eskulan bila zebilen. Lehenengo bi operazioetan 160 gizon inguru joan ziren bidaia bakoitzean; hirugarrenean, “Monte Udala” ontzial laurehun petsona baino gehiago eraman zituen, tartean 55 bikote, 77 haur eta 214 mutil gazte. Gehienak bizkaitarrak ziren, gainerakoak gizpuzkoarrak, Santanderreakoak eta Burgoskoak.
Emakumeek ere emigratu zuten, senideek erreklamatuak (ezkonduak, ezkongabeak, ahalordeagatik ezkonduak…) eta horietako asko “Plan Marta” izenekoan. Australia eta Espaniako gobernuen arteko migrazio-akordio bat zen, Eliza Katolikoak babestuta.
Australiako euskaldunek, adibidez, kanabera aihotzarekin mozten lan egiten zuten. Oso lan gogorra zen; eguzkiaren bero kiskalgarriaren azpian, eltxoak, azukrearen melaza gorputzean eta izerditan blai. Kainabera tonak mozten zituzten bagoietan kargatzeko, eta horretarako, gainera, errailak jarri behar zituzten kanabera-eremuan aurrera egin ahala. Dena eskuz”.
Esther Corta erakusketaren komisariarioaren hitzak.